Mục lục bài viết:
Trẻ chậm nói, phải làm sao?
Đến 2 tuổi, trẻ bắt đầu học cách nói chuyện và bắt chước các âm thanh mà bé nghe được. Nếu sau 2 tuổi, trẻ chưa nói được từ nào bị xem là trẻ chậm nói.
Chậm nói ở trẻ nếu không can thiệp kịp thời sẽ khiến trẻ chịu nhiều thiệt thòi trong sinh hoạt hàng ngày, giao tiếp, thậm chí dễ bỏ qua các bệnh lý đi kèm. Chính vì vậy các phụ huynh cần nắm rõ bé bị chậm nói phải làm sao để sớm giúp trẻ phát triển bình thường như trẻ cùng lứa tuổi.
Cha mẹ hay người chăm sóc bé cần phải chủ động thúc đẩy cho quá trình học nói của bé phù hợp với lứa tuổi sao cho đạt mốc phát triển ngôn ngữ tự nhiên. Bởi não của trẻ phát triển nhanh nhất là giai đoạn trước 3 tuổi, sau đó chậm hơn từ 3 – 6 tuổi. Sau 6 tuổi, các can thiệp tập nói sẽ có kết quả hạn chế nhất định.
Xem thêm:
Nguyên nhân khiến trẻ chậm nói
- Về thể chất, trẻ có thể gặp vấn đề liên quan đến tai – mũi – họng: Chẳng hạn, vòm miệng của trẻ gặp trục trặc, lười khó di chuyển để phát ra âm thanh hay khả năng nghe kém. Đây là những yếu tố “ngăn cản” trẻ học nói. Vì vậy, để biết chính xác trẻ đang gặp phải vấn đề gì, mẹ nên đưa con đến gặp bác sĩ về tai – mũi – họng để được chẩn đoán và chữa trị nhé!
- Nguyên nhân về mặt tâm lý cũng là trở lại lớn ảnh hưởng tới quá trình học nói của con: Đây có lẽ là nguyên nhân chủ yếu trong thời đại công nghệ 4.0. Vì ngày nay, ngoài việc cho trẻ xem ti vi, cha mẹ cũng thường sử dụng các thiết bị công nghệ hiện đại như laptop, máy tính bảng hay smartphone để “dụ” trẻ. Từ việc cho trẻ ăn hoặc đơn giản là chơi với trẻ để cha mẹ có thời gian làm việc của mình. Trong khi, chính những thiết bị này khiến trẻ trở nên thụ động và ít nói hơn vì chỉ tập trung quẹt tay trên màn hình cảm ứng. Từ đó khiến trẻ lười giao tiếp, khả năng biểu đạt ngôn ngữ kém.
Vì vậy, các cha mẹ cần có sự điều chỉnh cách giao tiếp và thời lượng giao tiếp mỗi ngày với trẻ.
Đối với những trẻ mới bắt đầu tập nói, ban đầu nên dạy trẻ những âm thanh đơn giản như: bố, mẹ ,.. để trẻ bắt chước theo cũng như kết hợp với các hành động để giúp trẻ mở rộng vốn từ, biết gắn kết các từ và đồ vật lại với nhau. Tức là nói về cái gì thì chỉ tay cho trẻ thấy thứ đó, tăng cường giao tiếp bằng mắt với trẻ…
Làm thế nào để khắc phục tình trạng trẻ chậm nói?
Các cha mẹ hãy cố gắng dành thời gian để chơi đồ chơi với trẻ, tìm những loại sách, truyện có hình ảnh sinh động và màu sắc vui tươi phù hợp với lứa tuổi để trẻ cảm thấy thích thú.
Ngay cả khi trẻ không nói được nhưng những câu chuyện cực kỳ đơn giản khi cha mẹ trò chuyện với con bằng ngôn ngữ, cử chỉ trìu mến, yêu thương cũng có thể cải thiện thái độ nghe của trẻ. Hãy buôn chuyện với bé mọi lúc mọi nơi, lúc bé ăn, bé tắm, ru bé ngủ, …
Cha mẹ hãy tạo môi trường tiếp xúc nhiều sẽ giúp trẻ trở nên nhanh nhẹn và có nhiều cơ hội để phát triển ngôn ngữ hơn. Ngoài việc dạy trẻ nói mỗi ngày, bạn nên khuyến khích trẻ tham gia các trò chơi, giao lưu với những bé cùng trang lứa để kích thích nhu cầu giao tiếp, giúp trẻ dễ nói hơn.
Bạn có thể cho trẻ đi nhà trẻ, khuyến khích trẻ chơi chung với các bạn ở gần nhà hoặc tổ chức các buổi dã ngoại để trẻ có nhiều cơ hội kết bạn hơn. Khi trẻ nhà bạn được tiếp xúc nhiều với những đứa trẻ cùng tuổi, chúng sẽ trở nên tự tin, nhanh nhẹn và có nhiều cơ hội để phát triển ngôn ngữ.
Những lưu ý khi dạy trẻ chậm nói
Trong quá trình giao tiếp với trẻ, cha mẹ tuyệt đối không bắt chước ngôn ngữ của bé, vì các bé thường phát âm không chuẩn, nói ngọng, lịu khi vừa mới bắt đầu. Đừng bắt chước cách nói của trẻ trong quá trình dạy trẻ chậm nói vì rất có thể sẽ khiến trẻ nói sai, nói ngọng nhiều và lâu hơn, trở thành thói quen khó sửa.
Nên dạy cho trẻ những từ đơn giản, dễ hiểu. Tốt nhất là dạy trẻ nói dựa theo những tình huống xảy ra hàng ngày, tạo nhiều tình huống khác nhau khi nói về một từ nào đó. Tập cho con bạn biết nghe các âm thanh khác nhau hay tập cho con giao tiếp qua những hình ảnh hay điệu bộ cũng là cách giúp cho trẻ tập nói tốt.
Không nên cho trẻ xem tivi quá nhiều, cần kiểm soát thời gian và chương trình tivi. Cha mẹ nên cùng xem với trẻ các chương trình như phim hoạt hình, ca nhạc và bình luận về các tình tiết, nhân vật, hội thoại trong phim để giúp trẻ xây dựng phản xạ ngôn ngữ.
Chăm sóc và nuôi dưỡng trẻ em là một công trình lớn lao, đòi hỏi cha mẹ phải có thời gian, vốn hiểu biết về dinh dưỡng và tâm lý trẻ em. Để con bạn phát triển toàn diện cả về thể chất và trí tuệ, các bậc phụ huynh hãy chú ý chăm sóc để con mình có thể phát triển toàn diện nhất.
Trả lời