Sơ đồ tư duy (mindmap) là gì?

Sơ đồ tư duy là gì?

Ngày nay việc ứng dụng sơ đồ tư duy trong công việc và học tập với mỗi người không còn xa lạ gì. Có nhiều vấn đề thoạt nhìn ta cảm thấy khá phức tạp nhưng với việc triển khai dưới dạng sơ đồ tư duy chúng ta sẽ nhận diện được rõ ràng, chi tiết.

Vậy sơ đồ tư duy là gì? Chúng ta cùng tìm hiểu một số nội dung được chia sẻ dưới đây để có thể nắm bắt và ứng dụng hiệu quả trong thực tế của chính mình các bạn nhé.

Xem thêm: 

• Hướng dẫn con vẽ sơ đồ tư duy ứng dụng với các chủ đề
• Phương pháp Finger B để giúp con rèn luyện khả năng ghi nhớ
  

Sơ đồ tư duy là gì?

Một hình thức ghi chép sử dụng màu sắc và hình ảnh để mở rộng các ý tưởng

Trước đây hình thức phổ biến mọi người thường dùng để ghi chép là chữ viết hoặc một số kí hiệu riêng được qui ước. Tuy nhiên trong sơ đồ tư duy chúng ta còn sử dụng thêm các màu sắc và hình ảnh để mở rộng và đào sâu các ý tưởng.

Chính giữa sơ đồ sẽ là một ý tưởng hay hình ảnh trung tâm của chủ đề. Ý tưởng hoặc hình ảnh trung tâm này sẽ được phát triển bằng các nhánh tượng trưng cho những ý chính và các ý phụ khác đều được nối với ý trung tâm. Các nhánh chính lại được phân thành những nhánh nhỏ nhằm nghiên cứu chủ đề ở mức độ sâu hơn. Các nhánh nhỏ này cũng sẽ tiếp tục được phân thành nhiều nhánh nhỏ hơn, nhằm nghiên cứu vấn đề ở mức độ sâu hơn nữa. Và nhờ sự kết nối giữa các nhánh, các ý tưởng đều có sự liên kết dựa trên mối liên hệ của bản thân chúng, điều này khiến sơ đồ tư duy có thể bao quát được các ý tưởng trên một phạm vi sâu rộng mà một bản liệt kê các ý tưởng thông thường không thể làm được như vậy.

Như vậy sơ đồ tư duy cũng là kỹ thuật giúp con người ghi các ý tưởng ra giấy, thiết lập các mối liên hệ, xây dựng kế hoạch nhanh chóng và hiệu quả đông thời góp phần giúp chúng ta phta huy khả năng sáng tạo hơn nữa.

Phương thức giúp chúng ta khai thác toàn diện kỹ năng tư duy của vỏ não

Sơ đồ tư duy có thể khai thác toàn diện kỹ năng tư duy của vỏ não bằng một kỹ thuật độc đáo và mang lại hiệu quả cao

• Sử dụng sơ đồ tư duy chúng ta không chỉ khai thác tuy duy não bộ về phương diện ngôn từ, hình ảnh, số, mà còn cả sự suy luận, nhịp điệu,màu sắc, nhận thức không gian. Việc vận dụng sơ đồ tư duy, ta sẽ thực hiện được khả năng tư duy vô hạn của não. Mọi sơ đồ tư duy đều có thể được mở rộng đến vô cùng.
• Bất kỳ một từ khóa hay hình ảnh chủ đạo nào được bổ sung vào sơ đồ tư duy đều có thể mở rộng phạm vi liên kết mới, quy trình này cứ tiếp tục và có thể không có điểm dừng.
• Sơ đồ tư duy không chỉ cho thấy các thông tin mà còn cho thấy cấu trúc tổng thể của một chủ đề và mức độ quan trọng của những phần riêng lẻ trong đó. Nó giúp chúng ta thấy rõ được liên kết các ý tưởng và tạo kết nối với các ý tưởng khác.

Chính vì vậy sơ đồ tư duy hiện nay sử dụng phổ biến với nhiều hình ảnh vô cùng phong phú.

Cách thiết lập và vẽ sơ đồ tư duy

Khi tiến hành lập sơ đồ tư duy sẽ có ba giai đoạn tương ứng là: “tiếp nhận”, “áp dụng” và “vận dụng”.

• Tiếp nhận là giai đoạn thứ nhất, gạt bỏ mọi định kiến về giới hạn tư duy của bản thân, tuân thủ chính xác những quy tắc lập sơ đồ tư duy và cố bắt chước thật đúng bài mẫu có sẵn.
• Áp dụng là gian đoạn thứ hai, hoàn thành tối thiểu 100 sơ đồ tư duy, áp dụng các quy tắc và hướng dẫn thực hành, hình thành một phong cách lập sơ đồ tư duy riêng, dùng sơ đồ tư duy trong mọi trường hợp cần ghi chú đến khi thành thục.
• Vận dụng là quá trình tiếp tục phát triển các kỹ năng lập sơ đồ tư duy, sau khi đã thành thạo, giờ là lúc tìm nhiều cách để biến tấu sơ đồ tư duy.

Chúng ta có thể sử dụng kỹ thuật nhấn mạnh đó là:

• Luôn luôn sử dụng hình ảnh ở trung tâm.
• Dùng hình ảnh mọi nơi trong sơ đồ tư duy.
• Mỗi hình ảnh trung tâm dùng ít nhất ba màu.
• Dùng kích cỡ cho các ảnh và xung quanh các từ.
• Sử dụng sự tương tác giữa các giác quan.
• Thay đổi kích cỡ hình ảnh, chữ in và vạch liên kết.
• Phân cách có tổ chức giữa các thành phần.

Bên cạnh đó chúng ta có thể sử dụng kĩ thuật liên tưởng như:

• Dùng mũi tên để chỉ các mối liên hệ cùng nhánh, khác nhánh.
• Dùng màu sắc.
• Dùng kí hiệu.

Ngoài ra, chúng ta có thể thể hiện sự mạch lạc trên sơ đồ tư duy, cụ thể:

• Mỗi đường liên kết chỉ dùng một từ khóa.
• Luôn dùng chữ in.
• Viết từ khóa trên đường liên kết.
• Vạch liên kết và các từ luôn cùng độ dài.
• Các vạch liên kết nối liền nhau và các nhánh chính luôn nối với hình ảnh trung tâm.
• Vạch liên kết trung tâm dùng nét đậm.
• Đường bao “ôm sát” các nhánh.
• Ảnh vẽ phải rõ ràng.
• Sơ đồ tư duy luôn nằm theo chiều ngang.
• Luôn viết chữ in thẳng đứng…

Mong rằng sau khi hiểu rõ hơn về sơ đồ tư duy, mỗi người chúng ta sẽ tăng cường khả năng sáng tạo của bản thân và vận dụng hiệu quả sơ đồ tư duy vào cuộc sống của mình.

Chúc các bạn thành công!